Laurens Janszen (1905-2003) omstreeks 1930 - de foto is gemaakt door Tilly (Mathilde) Bouman (1905-1979) met wie hij in 1930 in het huwelijk trad en zich vestigde in Betondorp, aan Huismanshof nr 28, schuin tegenover de school waar hij voor de klas stond
De oorsprong van het verhaal een kleine heldendaad ligt in de mondelinge overlevering; Lau Janszen, mijn vader, vertelde het mij voor het eerst toen hij achter in de tachtig was. Als onderwijzer in het Amsterdamse Betondorp had hij in juli 1941 geweigerd de joodse leerlingen in zijn klas aan te geven en was daarvoor geschorst. Hij toonde me een plakboek, met schoolfoto's en de schorsingsbrief van de Regeeringscommissaris voor Amsterdam.
Na zijn dood - op 98 jarige leeftijd in 2003, kreeg ik alle foto's en documenten van 'de geschiedenis van vader Lau' in handen; uiteraard zat het plakboek daar bij.
In april 2004 bij het kijken naar de jaarlijkse golf van documentaire herinneringen aan de bezetting, bedacht ik dat die weigering van mijn vader een gebeurtenis is geweest die best gezien kan worden als een kleine heldendaad, passend tussen al die andere 'oorlogs-verhalen'. Ik zette me er toe het verhaal te beschrijven.
Ik begon in het toenmalige Gemeente Archief van Amsterdam, om een paar vragen over de kwestie van mijn vader beantwoord te krijgen. Toen ik eenmaal daar de mappen na elkaar opende en de documenten las ontstonden er meer vragen dan antwoorden. Ik besloot het verhaal van mijn vaders kleine heldendaad in wat bredere geschiedeniskaders te plaatsen: enerzijds van Betondorp en anderzijds van het onderwijs aan joodse leerlingen in de bezettingsjaren.
Ik verbreedde mijn onderzoek en zat gedurende een paar jaar met grote regelmaat in de archieven van het Stadsarchief, het Nationaal Archief en dat van het NIOD en bouwde stukje bij beetje aan het verhaal van de gebeurtenissen.
Sinds 2010 ben ik bezig met de publicatie van de artikelen op deze website, dat gaat stukje bij beetje. Onderaan rechts is doorlopend de datum van de actuele versie te zien. Ondertussen is het al weer 2020 en heb ik de verhalen over de ontjoodsing van het onderwijs ondergebracht op een afzonderlijke site : verdwenen-joodse-scholen.nl terwijl de site waar u nu bent, naast het verhaal van die kleine heldendaad, ook een bijdrage in de geschiedenis van het Amsterdamse Betondorp omvat, dat van de zeven scholen.
2004/2007 en 2010/2011/2012 en 2014/2015 en 2016/2017/2018/2019/2020
Ik begon in het toenmalige Gemeente Archief van Amsterdam, om een paar vragen over de kwestie van mijn vader beantwoord te krijgen. Toen ik eenmaal daar de mappen na elkaar opende en de documenten las ontstonden er meer vragen dan antwoorden. Ik besloot het verhaal van mijn vaders kleine heldendaad in wat bredere geschiedeniskaders te plaatsen: enerzijds van Betondorp en anderzijds van het onderwijs aan joodse leerlingen in de bezettingsjaren.
Ik verbreedde mijn onderzoek en zat gedurende een paar jaar met grote regelmaat in de archieven van het Stadsarchief, het Nationaal Archief en dat van het NIOD en bouwde stukje bij beetje aan het verhaal van de gebeurtenissen.
Sinds 2010 ben ik bezig met de publicatie van de artikelen op deze website, dat gaat stukje bij beetje. Onderaan rechts is doorlopend de datum van de actuele versie te zien. Ondertussen is het al weer 2020 en heb ik de verhalen over de ontjoodsing van het onderwijs ondergebracht op een afzonderlijke site : verdwenen-joodse-scholen.nl terwijl de site waar u nu bent, naast het verhaal van die kleine heldendaad, ook een bijdrage in de geschiedenis van het Amsterdamse Betondorp omvat, dat van de zeven scholen.
Mocht het zo zijn dat u al lezende, de behoefte voelt om mij van verhalen, commentaar of inzichten te voorzien, schroom dan niet, sterker nog, ik stel dat heel erg op prijs.
Aart Janszen2004/2007 en 2010/2011/2012 en 2014/2015 en 2016/2017/2018/2019/2020
[als je dit leest op een tablet, is er ook een e-reader versie beschikbaar - click daarvoor in de browser-balk op de vier kleine streepjes links - de lay out is niet fraai, maar het leesgemak wellicht wel - en de pijltjes doen het uiteraard niet]
click op het groene pijltje onder een tekstblok
dan opent zich een toelichtende bijlage
[soms doet zo'n pijltje het niet, dat is dan jammer want achter elk pijltje zit een tekst, een plaatje of een tabel- probeer het dan gewoon nog eens, een andere keer]
uiteraard zijn mijn onderzoeksresultaten en teksten auteursrechterlijk beschermd - ik merk echter dat vrij regelmatig stukjes uit mijn teksten worden overgenomen
in artikelen en op andere websites - ik wil dat u dan wel de bron vermeldt of een link naar deze website toevoegt,
dat is wel zo netjes !
in artikelen en op andere websites - ik wil dat u dan wel de bron vermeldt of een link naar deze website toevoegt,
dat is wel zo netjes !